سؤال دامنه وسیع و گسترده‏ای دارد، ولی  تلاش می‏کنیم که با رعایت اختصار چند نکته را بررسی نماییم:
الف) در این که هم‏اکنون در جامعه اسلامی ما فاصله طبقاتی رنج آوری وجود دارد جای بحث نیست. البته ممکن است گفته شود شکاف طبقاتی در کشورهای سرمایه‏ داری به مراتب وسیع‏تر و عمیق‏تر از ایران اسلامی ماست ولی بدون تردید جامعه ما نیز به نوبه خود به این بلیّه جانکاه مبتلا است.
ب ) اما این که چه عواملی منجر به فاصله طبقاتی گشته است طبیعی است که عوامل گوناگونی دخیل است.
1- آنچه از فاصله طبقاتی هم‏اکنون در ایران می‏گذرد مسأله نو ظهوری نیست، بلکه میراث شومی است که از گذشته به ما رسیده است،
2- استعداد ذاتی افراد رانباید از نظر دور داشت، برخی تواناتر و برخی کندتر هستند و برخی دچار معلولیت‏های جسمی و ذهنی بوده و در نتیجهعقب می‏مانند،
3- مسأله تکنولوژی و صنعت نیز نقش مؤثری را ایفا می‏کند. به عنوان مثال:دیروز محیط کارگری محدود به کارگاه‏های کوچک می‏شد و تفاوت فاحشی بین حقوق کارگر و کارفرما احساس نمی‏شد ولی «غول صنعت» ناگهان سر برآورد و کارگاه کوچک مبدل به کارخانه عظیمی شد و باافزایش تولید ثروت سرمایه‏داران به طور تصاعدی افزونی گرفت درحالی که حقوق کارگر تقریبا ثابت ماند؛ (همین نکته را در کشاورزی و سایرابعاد تولید و درآمد مقایسه کنید)،
4- نظام اقتصادی غلط و بیمارگونه،
5- طفره رفتن از پرداخت حقوق قانونی (مالیات) و حقوق شرعی (خمس و زکات)،
6- احتکار و گران‏فروشی،
7- رباخواری،
8- خیانت به بیت‏المال و اموال دولتی،
9- کلاهبرداری وخیانت به دیگران،
10- احیانا و به ندرت حوادث غیرمترقبه هم دخیل است. نظیر این که تاجری مقدار زیادی از یک جنس را خریده و ناگهان بر اثر پیشامدی قیمت آن چند برابر شده است یا فرض بفرمایید کسی چند هکتار زمین زراعی داشته و بر اثر موقعیت غیرمترقبی که آن زمین پیدا کرده، قیمت آن به چندین برابر افزایش یافته است و...،
11- ضعف مدیریت کارگزاران اقتصادی،
12- نقش واسطه‏ها و دلال‏ها در اجحاف به طبقه ضعیف،
13- اسراف و ریخت و پاش‏های کلان که در نهایت به دوش فقرا و قشر آسیب‏پذیر بار می‏شود،
14- فشار و دخالت عوامل خارجی،
15- نبود کار و اشتغال نیز عقب‏ماندگی و فلاکت را در پی خواهد داشت.
ج ) اما چگونه می‏توان از پیشرفت این فاصله جلوگیری کرد؟راه‏کارهای گوناگونی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد:
1- در درجه اول باید این نظام اقتصادی بیمار را جراحی و معالجه کرد،
2- پرورش مدیران کارآمد و با تجربه،
3- جدی گرفتن پرداخت مالیات‏های قانونی و هم‏چنین گرفتن اخماس و زکوات و پرداخت آن در مصالح عام های که شرع مقدس تعیین فرمودهاست،
4- زمینه کار و تولید را به طور عادلانه برای همه اقشار فراهم ساختن،
5- تا آنجا که امکان دارد به مقابله با فشارهای خارجی پرداختن و کوتاه کردن دست‏های مرئی و نامرئی عوامل خارجی،
6- جلوگیری از اسراف و حیف و میل و با صرفه‏ جویی زمینه رفاه عامه مردم فراهم کردن،
7- همان‏گونه که اسلام اخطار شدید فرموده (سوره توبه، آیه 34) با زر اندوزی و انباشتن ثروت، قاطعانه برخورد کردن،
8- برخورد جدی با افراد خائن و اختلاس‏گر در بیت‏المال،
9- سیاست تربیتی نظام به گونه‏ای باشد که مردم از دوران ابتدایی تا مراحل عالی، مملکت را خانه خود و سایر افراد را همچون اعضاء یک خانوادهاحساس کنند و ره یافت هر کس تنها به منافع شخصی نباشد؛ زیرا وقتی کشتی صحیح و سالم بود همه را با خود به ساحل نجات می‏رساند ولی اگر کشتی آسیب دید همه را غرقاب هلاکت خواهد ساخت.
10- حقوق کارگر منصفانه ادا گردد و از بیمه و سهام و سایر مزایا برخوردار شوند و در جمع از میزان سود کارخانه‏دار کاسته و به میزان حقوق کارگزافزودن،
11- در همه مواردی که ذکر شد، مکانیسم نظام و دولت بسیار سرنوشت‏ساز خواهد بود.

در خاتمه این قسمت، جهت اطلاع بیشتر مطالعه چند کتاب پیشنهاد می‏گردد:

1- اقتصاد ما، ج 1، ص 353 و ج 2، ص 303 سید محمد باقر صدر
2- اسلام و اجتماع، ص 38 و ص 92 علامه طباطبایی
3- مسائل عصر ما، ص 103 شهید هاشمی نژاد
4- نابرابری اجتماعی ادوارد ج. کرب، ترجمه:محمد سیاهپوش
5- جامعه‏شناسی قشرها و نابرابری‏ها گروهی از نویسندگان
6- اسلام و نظام طبقاتی، ص 123 محمد قطب
7- شناخت اسلام، 506 شهید بهشتی و باهنر و علی گلزاده غفوری

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: